Onlangs overleed acteur Matthew Perry. Bekend was dat hij al lang stoeide met verslaving; met de onbedwingbare urgentie om zijn overweldigende gevoelens te onderdrukken.

Hij 'zat in' AA, 12-stappen systeem. Aangezien het slagingspercentage van AA maar 8% blijkt te zijn, zou je toch verwachten dat de algemene aanhang en bewondering voor deze copingstrategie in populariteit zou afnemen. Maar niets blijkt minder waar te zijn. Ook nu weer is niet de conclusie: AA werkte niet voor hem... Nee, de conclusie is: wat fijn dat hij AA heeft gevonden en hij was toch niet sterk genoeg.

Als trauma informed denker slaan de stoppen wel enigszins door. Hoe kan het zijn dat de reguliere zorg dit systeem ook blijft omarmen en de meeste klinieken zijn gestoeld op deze copingstrategie? Want dat is het; een vervanging van de verslaving (coping) zelf. Een andere manier om weg te bijven bij niet alleen de oorzaak van de verslaving (de niet te reguleren gevoelens), maar ook bij de oplossing die je had gevonden: verdoven.

Wat een gevecht! Je zal dan ook de rest van je leven in zo'n systeem moeten blijven, want zoals het Big Book ook zegt: als je loslaat loopt het verkeerd met je af. Je kan het namelijk niet alleen, dat heb je bewezen door verslaafd te raken. Maar is het niet kunnen reguleren van je gevoel niet juist die overtuiging van niet goed genoeg zijn? Zou je dan dus kunnen concluderen dat een systeem als deze juist de oorzaak blijft voeden?

Ik snap dat vanuit een zorgsysteem en maatschappij dat gebouwd is op het cognitieve wilskrachtnarratief, de urgente behoefte aan een 'pil', een extern systeem dat je fixt, groot is. Maar als het al bijna een eeuw geen echte oplossing biedt, maar vooral een dwingend copingmechanisme wordt, waarom durven we het dan kennelijk niet af te wijzen en te bekritiseren?

Persoonlijk weet ik waarom, namelijk; je wordt desnoods bedreigd als je het doet. Het is dusdanig iemands levenslijn dat kritiek daarop levensbedreigend is. Vooral ook omdat AA dat ook zegt: als mensen het er niet mee eens zijn dan heb je te maken met ontkenners en die kan je dan maar beter uit je leven weren. Een funnel van realiteit die zich volledig binnen het concept van AA en de geschriften daarvan bevindt.

Mogen mensen zelf de keuze maken? Tuurlijk! Moet je het ook via de reguliere zorg aanbieden als je weet dat het niet werkt en voor kwetsbare mensen een volledige overname van het leven en persoonlijkheid betekent? Willen we in de zorg niet juist mensen vrij laten leven. Hen helpen zich juist te ontdoen van die stigmatisering en opsluiting in concepten?

Ik heb zelf 7 maanden in AA gezeten en na de derde zelfmoord in een groep had ik de veerkracht eruit te stappen. Ik ben al die geschriften met andere ogen gaan lezen. Ik zou hulpverleners willen vragen alle boeken van AA eens echt te lezen, want de meesten denken nog steeds dat het een onschuldig steungroepje is.